بوم شناسی چیست؟
علم تحقیق درباره ی روابط بین موجوداتزنده بایکدیگر وبامحیط زندگی آن ها رابوم شناسی می گویند.
اکوسیستم چیست؟
به مجموعه ای از موجودات زنده وغیر زنده که باهم درارتباط اند اکوسیستم می گویند.
زنجیره غذایی
رابطه غذایی بین موجودات زنده را زنجیره غذایی می گویند.
هرم انرژی
کاهش تدریجی مقدار انرژی از تولید کننده هابه مصرف کننده های یک زنجیره ی غذاییبه صورت هرمی نشان داده می شود که هرمانرژی نام دارد.
هرم ماده
کاهش تدریجی ماده از تولید کننده به مصرف کننده را می توانتوسط هرمی به نام هرم ماده نشان داد.
منشا همه ی انرژی ها درجاندار نور خورشید است.
هرم تعداد
درهرم تعداد،افراد مصرف کننده(زنجیره ی غذایی) به تدریج
بزرگتر،اما از تعداد آن ها کاسته می شود.
پوسیدگی:مواد آلی بدن جانداران پس از مرگ به آهستگی
به ماده ای که تنها مواد معدنی دارد،تبدیل می شود،به این
جریان پوسیدگی می گویند.
کمی پس ازمرگ،تعدادی هاگ باکتری روی آن می نشینند وشروعبه تولیدمثل می کنند.باکتری هاسپس به همه بخش های جسدنفوذمی کنند.در این هنگام مثلا دریک قاشق چای خوری گیاه درحال پوسیدگی،ممکن است بیش از یک میلیارد باکتری موجود باشد.
بخش های نرم تر بدن،مانند ماهیچه وپوست سریع تر ازبخش های سخت،مانند استخوان ها وچوب پوسیده می شوند.اسکلت بدن مهره داران وصدف هاینرم تنان تا سال هاپس از مرگ تجزیه نمی شوند وباقی می ماند.
علت تولید پوسیدگی
پوسیدگی باتولیدگرما همراه است،زیرا میلیون هاباکتریکه درحال تجزیه ی بدن هستند،گرماتولیدمی کنند.
علت تولید بوی بد،هنگام تجزیه ی بدن جانداران
بعضی ازباکتری هابه روش بدون اکسیژن تنفس می کنندوگازهایی تولید می کنند که بدبواست.
شرایط لازم برای پوسیدگی
رطوبت کافی:رطوبت برای رویش هاگهاورشدوتکثیرمیکروب ها ضروری است.
گرمای کافی:میکروب هادرمحیط های گرم باسرعت رشد وتکثیرمی کنند،بنابراینپوسیدگی درگرماخیلی سریع صورت به اکسیژن نیاز دارند.
اکسیژن:بعضی میکروب هایی که عمل تجزیه وپوسیدگی راانجام می دهند،برای تنفس به اکسیژن نیاز دارند.
عدم وجود ترکیبات شیمیایی که موجب مرگ تجزیه کنندگان می شوند.
تورب
تورب(زغال سنگ ناقص)درشرایط کمبوداکسیژن ایجادمی شود.
چرخه مواد
به حرکت عناصر ومواد مختلف از محیطبه بدن جانداروخروج دوباره ی آن ازبدن جانداربه محیط که همیشه درحال تکراراست،چرخه مواد می گویند.
چرخه کربن
تبادل دی اکسیدکربن بین جانداران ومحیط راچرخه ی کربن گویند.
چرخه نیتروژن
کسب نیتروژن توسط گیاه
کسب نیتروژن توسط جانوران
مهم ترین گاز های هوا،نیتروژن(79%)،اکسیژن(20%) وکربن دی اکسید(0/03%)هستند.
این درصد درمحیط های طبیعی معمولا ثابت است.
یکی از راه های تولیدوکاهش کربن دی اکسید تنفس است که مابا باز دم کربن تولید می کنیم،وتنفس گیاه از طریق فتوسنتز این گونه است که در روز کربنمصرف ودر طول شب کربن را پس می گیرد.
دیگر راه های افزایشکربن دی اکسید سوزاندنمواد درطبیعت است.
افزایشco2مضراتی هم دارد،ازجمله آن ها گرم ترشدن هوااست زیراکربن دی اکسیدموجود درهوا،گرمارادرخودنگه می داردگرم تر شدن هوای پیرامون کره زمین عواقبخطرناکی به دنبال دارد،آب وهواراتغیرمی دهدویخ های قطبی راذوب می کند.متوسط دمایهوا،درصدسال اخیر2درجه سانتی گرادافزایش
یافته است.
گیاهان مقداربسیاراندکی از انرژی نورانی کهبه سطح برگ های آن هامی تابد،جذب می کنندمقداری از انرژی که برگ می رسدمنعکس می شودومقداراندکی ازآن نیزاز برگ عبور
می کندواز سطح زیرین آن خارج می شود.
آن مقدار انرژی نورکه درگیاه به صورت مواد
آلی ذخیره می شود،بازده تبدیل انرژی را دارد،فراهم
کنیم،این مقداربه5%می رسد.بازده تبدیل انرژی گیاهگندم دربهترین شرایط درحدودیک درصداست.حتی نیشکرنیزدرصورتی که دربهترین شرایط محیطیگرمسیری رشدکند،حداکثر2/5%بازده تبدیل انرژیدارد.
مقداری از انرژی که موجود درنشاسته ای که درگیاه
موجود است،واردبدن جانوران گیاه خوار،مانند گاو،
می شود.مقداراندکی از این انرژی دربافت بدن اوذخیره
می شود.
انسان غذاهای جانوری وگیاهی می خورند.ازنظراقتصادمحیط زیست خوردن غذاهای گیاهی باصرفه تراست،چون دراین صورت مقدارانرژی که درزنجیره هاهدرمی رود،کاهش می یابد.بنابراین گیاهانی مانند:گندم،برنج وذرت نسبت به جانورانی مانندگاووگوسفند،برای تعداد بیشتری انسان غذافراهم می کند.
موادی که از زنجیره غذایی بدست می آوریم.
ما علاوه برانرژی،بسیاری ازموادراکه برایادامه زندگی لازم داریم،اززنجیره های غذایی بدست می آوریم.
تراکم بعضی ازمواد درطول زنجیره غذایی افزایش می یابد
:مثلا:ویتامین( D)توسط جانداران ریزفتوسنتزکننده ای که در
آبهای دریاهازندگی می کنند،ساخته می شود.جانوران کوچک
دریاهااین ویتامین راواردبدن خود می کنند.ماهی هاباخوردن
این این جانوران کوچک این ویتامین راازآنها دریافت می کنند.
ویتامین(D)درجگرآن انباشته می شود وبه همین دلیل است که
روغن جگر ماهی سرشار ازویتامین Dاست.
سم در زنجیره غذایی
همه موادی که در زنجیره مواد غذایی موجود است،سودمند نیست.سم های مختلف گاه در این زنجیره هاازجانداردیگرمنتقل می شوند.
ماده حشره کشDDTیکی ازاین سم هاست.اینسم مدت زیادی درطبیعت ودر بدن جانداران پایدارباقی می ماند.اگراین ماده وارد آب رودخانهیا در دریاهاشود،به بدن ماهی هاراه می یابدودربافت های بدن آنها انباشته می شود.افزایش غلظتآن در زنجیره های غذایی برای انسان نیزخطرناکاست.به همین دلیل استفاده از این سم دربسیاری ازکشورهاممنوع شده است.
ترکیبات جیوه هم به همین شیوه عمل می کند.درچندسال گذشته تعدادی ازمردم ژاپن به دلیلخوردن ماهی های آلوده به ترکیبات جیوه که ازکارخانه هاواردآب شده بود،جان خودراازدست دادند.
زیستگاه چیست؟
محلی که هرموجود زنده به طورطبیعیدرآن زندگی می کند،زیستگاه نامیده میشود.
آبگیرصخره ای درکنار آب،زمین چمن،هریک زیستگاه گروهی ازموجودات زندهنامیده می شوند.
بسیاری از موجودات زنده،زندانی زیستگاه خود هستند،برای مثال کرم خاکی فقط در زیر خاک هایی که مواد آلیدارند می تواند زندگی کند ودر سطحی صاف مانندسنگ هازندگی کند.موجوداتی هم هستند که درهمه جایافت میشوندمثلاخزه فقط درجاهای مرطوب یافت می شود ولی گیاهانگل دار درهمه جامی توانندزندگی کنندوزندانی محیط نیستند.
نظرات شما عزیزان: